Veertien negentiende-eeuwse brieven uit Parijs, Den Haag en Domburg 1891 – 1894

Ooit schreef ik een hedendaagse roman waarin 19^e-eeuwse brieven gevonden werden. Aanleiding vormde de constatering dat rond 1850 de ziekte ALS is ontdekt, maar dat er ruim 150 jaar later nauwelijks voortgang is geboekt in het vinden van de oorzaak. Geen oorzaak, geen medicatie. Een patiënt met wat slappe benen hoort na een diagnose die niet met zekerheid gesteld kan worden, dat hij nog hoogstens tweeënhalf jaar te leven heeft.

De roman is in slaap gevallen. De brieven verdienden publicatie.

In 1891 reizen Laura (33) en Thomas (44), de hoofdpersonen in de brieven, naar Parijs om de arts Jean-Martin Charcot te consulteren in de verwachting dat hij Thomas kan genezen. Na aankomst in het hotel schrijft Laura de eerste brief aan haar tante Martha bij wie hun dochtertje logeert. In veertien brieven schetst zij een beeld van de tijd waarin zij leven waarbij actuele gebeurtenissen raken aan het eigen leven. Zij laat zien hoe zij, heen en weer bewegend tussen verzet en overgave, omgaan met een diagnose zonder uitzicht op genezing. Ze schrijft onder meer over kuren in Domburg, over haar eerste onderdompeling in zee en over de ramp die de Scheveningse vissers trof.

Jean-Martin Charcot is een van de grondleggers van de neurologie die zowel ALS ontdekte, als aantoonde dat MS en Parkinson verschillende ziekten zijn. Hij werkte in het Hôpital de Salpêtrière in Parijs. Vanaf de 17^e eeuw werden zieke vrouwen, krankzinnigen en criminelen vastgezet in het Salpêtrière. Ten tijde van Charcot waren de gevangenisactiviteiten stopgezet, wel verbleven er voor de rest van hun leven nog zo’n 5000 mensen met allerlei chronische aandoeningen, mensen van alle leeftijden om wiens dood weinigen zich nog bekommerden. Om iets terug te doen voor de groep onzichtbaren die met hun lichaam bijgedragen hebben aan het onderzoek van Charcot, besloot ik met de verspreiding van de bundel brieven meer bekendheid te geven aan RespijtHuis HouseMartin waar de onzichtbaren van onze tijd die ziek op straat verblijven, de gelegenheid krijgen om op adem te komen. 

Marie-Anne van Erp schreef onder meer in haar blog op https://respijthuishousemartin.com. ‘…Met veel ontroering heb ik de brieven in het boekje gelezen. Het taalgebruik en de beschrijving van de Franse hoofdstad zijn uitermate goed getroffen. Je hoort het ratelen van de koetsen, je ruikt het paardenzweet en meer… Ik waande mij in Parijs. Je ervaart de machteloosheid van de hoofdpersonen over het feit dat het maar niet lukt een afspraak te krijgen met de arts. Mijn ontroering kwam vooral door de prachtige beschrijving van het denken en voelen van de hoofdpersonen, het balanceren tussen hoop en wanhoop …’ Zij besluit: ‘Voor iedereen die nog op zoek is naar een mooi relatiegeschenk of kerstcadeau…’